"Vua sám hối" là biệt danh gắn liền với vua Lê Hy Tông - vị vua từng ban sắc lệnh cấm đạo Phật, nhưng sau đó đã công khai thừa nhận sai lầm và cho tạc tượng để thể hiện sự sám hối.
Theo thông tin trên trang Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, tại chùa Hòe Nhai (Hà Nội) hiện còn lưu giữ một pho tượng sơn son thiếp vàng độc đáo, khắc họa hình ảnh một vị vua mặc triều phục, quỳ gập người, hai bàn tay cung kính đặt trên mặt đất. Trên lưng vua là tượng Phật Thích Ca ngồi thiền trên tòa sen. Bức tượng được gọi là “Phật ngồi lưng vua”, hay còn được biết đến với tên gọi “Vua sám hối”.
Nguồn gốc của pho tượng được cho là từ thời vua Lê Hy Tông (1663-1716). Năm 1678, ông ra sắc lệnh trục xuất toàn bộ tăng ni ra khỏi kinh thành, ai không tuân theo sẽ bị khép vào trọng tội. Lệnh cấm khiến Phật giáo rơi vào cảnh suy vong. Trước tình cảnh đó, thiền sư Tông Diễn - Tổ thứ hai của thiền phái Tào Động - đã dâng vua một chiếc hộp được cho là chứa ngọc quý, thực chất là một tờ sớ về giá trị đạo đức và đóng góp xã hội của Phật giáo.
Tờ sớ nhấn mạnh: “Đời Lý, Trần các vua hết sức coi trọng đạo Phật mà quốc gia thịnh trị, khiến người ta biết ăn uống đúng mực, không sân si, không giết người cướp của; đạo Phật như một viên ngọc quý của quốc gia”.
Tương truyền, sau khi đọc xong, vua Lê Hy Tông lập tức bừng tỉnh, triệu thiền sư vào triều, cúi đầu tạ lỗi và thu hồi sắc lệnh. Để thể hiện thành tâm sám hối, nhà vua cho tạc pho tượng “Phật ngồi lưng vua” đặt tại chùa Hòe Nhai. Đây là tác phẩm điêu khắc Phật giáo độc nhất vô nhị còn lưu lại đến ngày nay.
Comments