Trí tuệ nhân tạo sinh ra tỷ phú mới với tốc độ chưa từng có

Làn sóng tạo ra của cải chưa từng có

Năm 2024 chứng kiến sự bùng nổ của các vòng gọi vốn lớn từ Anthropic, Safe Superintelligence, OpenAI, Anysphere… nâng định giá doanh nghiệp AI lên kỷ lục và tạo ra khối tài sản khổng lồ trên giấy tờ.

Theo CB Insights, hiện có 498 “kỳ lân AI” - định giá từ 1 tỷ USD trở lên - với tổng trị giá 2.700 tỷ USD. Trong đó, 100 công ty mới thành lập từ năm 2023. Hơn 1.300 startup AI khác đã vượt mốc định giá 100 triệu USD.

Không chỉ các công ty tư nhân, cổ phiếu của Nvidia, Meta, Microsoft và những doanh nghiệp liên quan AI cũng tăng mạnh. Cùng với các nhà cung cấp hạ tầng dữ liệu, sức mạnh tính toán và nhu cầu tuyển dụng kỹ sư AI với mức lương ngất ngưởng, toàn ngành đang tạo ra của cải cá nhân ở quy mô chưa từng có.

Nhà nghiên cứu Andrew McAfee (Viện Công nghệ Massachusetts) nhận định: “Hơn 100 năm qua chưa từng chứng kiến của cải được tạo ra với quy mô và tốc độ này”.

Hồi tháng 3, Bloomberg ước tính chỉ riêng 4 công ty AI tư nhân lớn nhất đã tạo ra ít nhất 15 tỷ phú với tổng tài sản ròng 38 tỷ USD. Con số này tiếp tục tăng khi nhiều kỳ lân mới xuất hiện.

Một số gương mặt đáng chú ý gồm Mira Murati - rời OpenAI tháng 9/2023 để lập Thinking Machines Lab, huy động 2 tỷ USD trong vòng hạt giống vào tháng 7/2024, định giá công ty ở mức 12 tỷ USD; Anthropic AI đàm phán gọi vốn 5 tỷ USD, định giá 170 tỷ USD, gấp ba so với tháng 3, CEO Dario Amodei và 6 nhà sáng lập khác sắp trở thành tỷ phú; Anysphere đạt định giá 9,9 tỷ USD vào tháng 6 và nhanh chóng nhận đề xuất định giá 18-20 tỷ USD, có thể đưa CEO 25 tuổi Michael Truell vào danh sách tỷ phú.

Phần lớn tài sản AI nằm trong công ty tư nhân, khiến nhà sáng lập và cổ đông khó bán cổ phần ngay. Khác thời dot-com cuối thập niên 1990, các startup AI có thể duy trì trạng thái tư nhân lâu hơn nhờ dòng vốn từ quỹ đầu tư mạo hiểm, quỹ đầu tư quốc gia, văn phòng gia đình và nhà đầu tư công nghệ.

Tuy vậy, thị trường thứ cấp phát triển nhanh đang mở đường cho giao dịch cổ phiếu giữa các nhà đầu tư, cung cấp thanh khoản qua bán thứ cấp hoặc chào mua công khai. Một số nhà sáng lập cũng vay vốn dựa trên giá trị cổ phần.

OpenAI đang đàm phán bán cổ phiếu thứ cấp cho nhân viên với định giá 500 tỷ USD, tăng mạnh so với 300 tỷ USD hồi tháng 3. Hoạt động mua bán, sáp nhập cũng đem lại thanh khoản. CB Insights thống kê từ 2023 đã có 73 thương vụ thanh khoản, gồm IPO, sáp nhập ngược, bán cổ phần đa số.

Thung lũng Silicon giữ vị thế trung tâm

Sự bùng nổ AI hiện tập trung mạnh tại khu vực Vịnh San Francisco, gợi nhớ thời kỳ dot-com. Năm 2024, các công ty ở đây nhận hơn 35 tỷ USD vốn đầu tư mạo hiểm.

San Francisco hiện có 82 tỷ phú, vượt New York (66), theo New World Wealth và Henley & Partners. Dân số triệu phú của khu vực Vịnh tăng gấp đôi trong một thập kỷ, so với 45% ở New York.

Thị trường bất động sản cao cấp cũng nóng lên: số căn nhà bán giá trên 20 triệu USD tại San Francisco năm ngoái đạt kỷ lục, theo Sotheby’s International Realty.

Giá nhà, tiền thuê và nhu cầu ở tăng mạnh - phần lớn nhờ AI - đảo ngược tình trạng suy giảm vài năm trước. McAfee nhận xét: “Người biết cách thành lập, tài trợ và phát triển công ty công nghệ đều ở đây. Suốt 25 năm qua, nhiều người dự đoán Thung lũng Silicon sẽ mất vị thế, nhưng nó vẫn là trung tâm. Silicon Valley vẫn là Silicon Valley”.

Người từ chối 1 tỷ USD của Mark ZuckerbergCEO Meta Mark Zuckerberg đã đưa ra lời đề nghị trị giá tới 1 tỷ USD nhằm lôi kéo một chuyên gia AI hàng đầu, song vẫn bị từ chối.

Theo thời gian, khi các công ty AI niêm yết, lượng tài sản tư nhân sẽ trở nên thanh khoản hơn, tạo cơ hội lớn cho ngành quản lý tài sản.

Ngân hàng tư nhân, công ty môi giới, cố vấn độc lập đều tìm cách tiếp cận giới tinh hoa AI.

Tuy nhiên, phần lớn tài sản vẫn bị “khóa” trong công ty tư nhân, hạn chế khả năng phân bổ ngay vào các tài khoản quản lý.

Simon Krinsky, Giám đốc điều hành Pathstone, dự đoán giới siêu giàu nhờ AI sẽ đi theo mô hình của thế hệ dot-com: ban đầu tái đầu tư vào công nghệ qua mạng lưới cá nhân, sau đó, khi nhận ra rủi ro của tập trung tài sản, họ tìm đến dịch vụ quản lý chuyên nghiệp để đa dạng hóa.

Thập niên 2000, nhiều doanh nhân dot-com còn lập công ty quản lý tài sản riêng, như Jim Clark (Netscape) giúp sáng lập MyCFO.

Krinsky nhận định các nhà sáng lập AI sẽ sớm nhận thấy giá trị của dịch vụ truyền thống như tư vấn thuế, thừa kế, lập kế hoạch thừa kế, từ thiện và đầu tư. “Sau khi ‘bầm dập’ đầu những năm 2000, các tỷ phú đánh giá cao việc đa dạng hóa và thuê quản lý chuyên nghiệp để bảo vệ mình”, ông nói. “Tôi dự đoán nhóm AI cũng sẽ như vậy”.

(Theo CNBC)

Nvidia, AMD trả 15% doanh thu chip bán tại Trung Quốc cho Chính phủ MỹNvidia và AMD đã đồng ý chia sẻ 15% doanh thu từ việc bán chip tại Trung Quốc cho Chính phủ Mỹ, theo một thỏa thuận đặc biệt với chính quyền Trump nhằm đổi lấy giấy phép xuất khẩu.