Bệnh nhân là chị T.N.Q (38 tuổi), có tiền sử thông liên nhĩ - tăng áp động mạch phổi nặng đã bít dù thông liên nhĩ tại Bệnh viện Tim Hà Nội năm 2011. Điều trị nội khoa không thể đáp ứng, lần gần nhất, chị Q. vào Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức được chẩn đoán suy tim, phổi giai đoạn cuối.
"Khả năng tử vong của người phụ nữ chưa đến 40 tuổi tính theo ngày, không còn cách nào khác ngoài ghép tạng", Tiến sĩ, bác sĩ Dương Đức Hùng, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, chia sẻ ngày 13/8.
Trăn trở của những chuyên gia hàng đầu
Thầy thuốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã vận động được gia đình của một bệnh nhân nam 34 tuổi, chết não sau vụ tai nạn giao thông, đồng ý hiến tạng trong đó có tim, phổi.
Dù tương thích nhiều chỉ số giữa người hiến - người nhận, tuy nhiên, phổi người hiến có nhiễm khuẩn kháng thuốc và to hơn lồng ngực chị Q.
"Bệnh nhân Q. đang suy đa tạng, tiên lượng rất nặng. Nhưng nếu ca phẫu thuật của chị Q. không thành công, 2 người bệnh suy tim, suy phổi khác đang chờ ghép tạng sẽ mất cơ hội sống?", các bác sĩ trăn trở.
Hơn nữa, ghép đồng thời khối tim - phổi cho một bệnh nhân là kỹ thuật thuộc vào bậc khó nhất, ít bệnh viện trên thế giới thực hiện và chưa từng thành công ở Việt Nam. Mỗi năm toàn thế giới chỉ thực hiện khoảng 100 ca ghép loại này. Làm sao để tổ chức, phối hợp đa chuyên khoa chặt chẽ và thường xuyên khi kết quả ghép có thể thay đổi hằng ngày?
Nhưng sự tự tin trong kỹ thuật, chuyên môn, quá trình chuẩn bị suốt nhiều năm của bệnh viện cùng lòng quyết tâm đã giúp hội đồng khoa học bệnh viện vượt qua mọi băn khoăn.
Hơn 40 chuyên gia và 7 giờ làm nên dấu mốc của y học Việt Nam
Tiến sĩ, bác sĩ Phạm Hữu Lư, Phó Trưởng khoa Tim mạch và lồng ngực, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, cho hay ngày 20/7, ca mổ lấy và ghép tạng chính thức bắt đầu, kéo dài 7 giờ đồng hồ với sự tham gia của hơn 40 y bác sĩ chuyên ngành nội tim mạch lồng ngực, gây mê - hồi sức, ngoại, phục hồi chức năng, dinh dưỡng…
Các chuyên gia phải sử dụng tuần hoàn ngoài cơ thể thay thế tạm thời tim và phổi trong 7 giờ; đảm bảo tim hoạt động tốt nhưng cần tránh truyền nhiều dịch gây phù phổi, dùng ít thuốc mê và đưa vào các phương tiện theo dõi huyết động tiên tiến nhất. Đây là những phương pháp đặc biệt được bác sĩ linh hoạt thực hiện trong ca mổ này.
"Thầy thuốc cũng cắt bớt phổi hai bên cho vừa, nối hai phế quản gốc thay vì nối khí quản theo kinh điển để tưới máu miệng nối tốt hơn, soi phế quản ống mềm trong mổ đánh giá 2 miệng nối phế quản gốc", bác sĩ Lư cho biết.
Bệnh nhân được dùng tới 40 loại thuốc sau ca mổ để đảm bảo an toàn nhất, phục hồi chức năng vận động ngay tại giường.
"24 ngày qua theo dõi bệnh nhân sau ca ghép đồng thời là thời gian rất căng thẳng với ê-kíp phẫu thuật, hồi sức, dinh dưỡng... Khi bệnh nhân nở nụ cười hạnh phúc, chúng tôi biết đã có thể yên tâm", Giám đốc Dương Đức Hùng chia sẻ.
Đây là ca ghép thứ 2 thực hiện ở Việt Nam nhưng là ca đầu tiên thành công, mở ra cơ hội sống cho nhiều bệnh nhân không may suy đồng thời cả tim và phổi giai đoạn cuối.
Đánh giá về ca ghép đặc biệt này, Tiến sĩ Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế), đánh giá đây là thành tựu xuất sắc. Thành công của ca ghép khẳng định trình độ chuyên môn của đội ngũ y tế Việt Nam trong lĩnh vực ngoại khoa.
Việt Nam đến nay đã thực hiện hơn 10.000 ca ghép tạng sau 33 năm. Tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, chương trình lấy và ghép đa tạng từ người hiến chết não được tiến hành từ năm 2010.
Từ cuối năm 2023, đặc biệt là trong năm 2025, số lượng người hiến chết não tăng đột biến. Tính từ tháng 8/2024 đến 8/2025, bệnh viện đã vận động được hơn 50 trường hợp chấn thương sọ não nặng đồng ý hiến tạng (trước đây từ 8-10 người), thực hiện lấy đa tạng từ 34 trường hợp hiến chết não.
Điều này giúp số lượng ca ghép tạng tại bệnh viện này lên gần 2.500 ca, tính đến nay; 150 ca trong số đó ghép từ người cho chết não. Bệnh viện đã thực hiện nhiều ca ghép 2 tạng cùng lúc (tim và gan, tim và phổi, gan và thận).
Comments