Thêm quốc gia châu Âu ‘xa lánh’ tiêm kích tàng hình F-35 của Mỹ

Tờ El Pais hôm 6/8 dẫn lời các nguồn tin trong chính phủ Tây Ban Nha cho hay, quyết định dừng mua F-35 gắn liền với các quy tắc chi tiêu quốc phòng mới của Liên minh châu Âu (EU) và lo ngại về sự phụ thuộc lớn vào vũ khí của Mỹ.

Mỹ và Tây Ban Nha đã tiến hành các cuộc đàm phán sơ bộ về việc mua chiến đấu cơ thế hệ thứ năm F-35 do tập Lockheed Martin chế tạo. Ngân sách quốc phòng năm 2023 của Tây Ban Nha cũng dành hơn 6 tỷ Euro (7 tỷ USD) để thay thế các máy bay Harrier và F-18 đã cũ.

Đơn đặt hàng khoảng 50 chiếc F-35 của Tây Ban Nha đã được thảo luận, nhưng hiện bị hoãn lại. Động thái khiến Hải quân Tây Ban Nha rơi vào cảnh không có máy bay kế nhiệm cho phi đội AV-8B dự kiến sẽ "nghỉ hưu" vào năm 2030.

Không quân Tây Ban Nha từng xem F-35A như một giải pháp tạm thời cho đến khi máy bay chiến đấu FCAS thế hệ thứ 6 của EU đi vào hoạt động sau năm 2040. Mặc dù Madrid đã mua các chiến đấu cơ Eurofighter để thay thế những chiếc F-18 cũ kỹ, nhưng các nhà lãnh đạo quân sự cảnh báo không nên phụ thuộc vào một loại máy bay duy nhất.

Dù giá bán cao, nhưng F-35 vẫn được coi lựa chọn tốt nhất. "Chúng tôi sẽ phải tồn tại với máy bay chiến đấu thế hệ thứ 4 và hy vọng FCAS sẽ sớm ra mắt", Đô đốc Tây Ban Nha Teodoro Lopez Calderon phát biểu hồi tháng 7.

Việc Tây Ban Nha thay đổi quyết định diễn ra trong bối cảnh nước này và Mỹ căng thẳng về vấn đề chi tiêu quốc phòng. Tại hội nghị thượng đỉnh NATO vào tháng 6, Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez đã từ chối tăng chi tiêu quốc phòng lên 5% GDP như đề xuất của Tổng thống Mỹ Donald Trump. 

Trong khi đó, Washington đã kêu gọi các đồng minh mua vũ khí của Mỹ. Mặc dù tập đoàn Lockheed Martin cho biết, tiêm kích F-35 bán cho Tây Ban Nha sẽ được sản xuất tại Italia, nhưng vẫn còn nhiều lo ngại về việc Mỹ kiểm soát hệ thống máy bay và chi phí bảo trì tăng cao, dẫn tới gia tăng sự phụ thuộc vào Washington.

Quyết định của Tây Ban Nha được đưa ra sau những nghi ngờ tương tự ở Đức và cuộc tái đánh giá ở Canada, giữa lúc một số nước thành viên NATO đang kiểm tra lại các đơn đặt hàng do chi phí, khả năng kiểm soát và áp lực chính trị.

Binh sĩ, vũ khí Nga xuất hiện ở Belarus, chuẩn bị tập trận quy mô lớn

Bộ Quốc phòng Belarus thông báo, đoàn binh sĩ và những thiết bị quân sự đầu tiên của Nga đã đến Belarus để chuẩn bị cho cuộc tập trận chung Zapad-2025.

Nga lên tiếng khi quốc gia láng giềng sẵn sàng tiếp nhận tiêm kích F-35

Nga cho biết nếu quốc gia láng giềng Estonia tiếp nhận tiêm kích F-35 có khả năng mang vũ khí hạt nhân, hành động này sẽ gây ra "mối nguy hiểm tức thời" cho Moscow.

Hé lộ lỗ hổng khiến tiêm kích F-35 của Anh dễ bị tấn công

Các tiêm kích F-35 mới có khả năng mang theo vũ khí hạt nhân của Anh chỉ được bảo vệ bằng hàng rào cao 1,5m và các biển báo cảnh báo, khiến chúng dễ bị tấn công.