Nguy cơ thiên tai ngày càng lớn, cần đề án tổng thể
Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, biến đổi khí hậu những năm qua khiến thiên tai diễn biến cực đoan, phức tạp hơn. Miền núi phía Bắc và miền Trung trở thành những vùng bị tác động nặng nề nhất bởi sạt lở đất, lũ quét, đặc biệt trong mùa mưa bão.
Chỉ tính riêng năm 2020, hàng chục vụ sạt lở nghiêm trọng đã khiến hàng trăm người thiệt mạng tại Thừa Thiên Huế, Quảng Trị, Quảng Nam. Gần đây nhất, dù mới bước vào đầu mùa mưa năm 2025, nhiều tỉnh như Bắc Kạn, Hà Giang, Điện Biên… đã xảy ra các đợt lũ quét, sạt lở gây chết người.
Trước thực trạng này, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất triển khai Đề án tổng thể giai đoạn 2025–2035, với các nhóm giải pháp đồng bộ: Lập bản đồ nguy cơ chi tiết đến cấp xã, xây dựng hệ thống cảnh báo thời gian thực, đầu tư trạm đo mưa, đập chắn lũ, tổ chức di dời dân cư khỏi vùng nguy hiểm và tăng diện tích rừng phòng hộ.
Đề án đặt mục tiêu tổng quát là chủ động phòng, chống, ứng phó hiệu quả và giảm thiểu thiệt hại do sạt lở đất, lũ quét; ổn định dân sinh, bảo vệ phát triển kinh tế - xã hội bền vững tại 21 tỉnh miền Trung và miền núi phía Bắc.
Một số chỉ tiêu cụ thể: Đến năm 2030 hoàn thành bản đồ phân vùng nguy cơ sạt lở đất, lũ quét tỉ lệ 1:50.000 toàn tỉnh và 1:10.000 tại các xã, khu vực có nguy cơ cao; 100% lực lượng phòng, chống thiên tai được đào tạo bài bản, có thiết bị hiện đại đạt chuẩn khu vực;
Đến năm 2035 hoàn thiện hệ thống cảnh báo và truyền tin tự động hóa đạt trên 95%; toàn bộ khu vực nguy cơ cao được cảnh báo kịp thời; từng bước di dời dân cư khỏi vùng nguy hiểm.
Từ nay đến cuối năm 2026, toàn bộ điểm nguy cơ cao đều có phương án sơ tán, biển cảnh báo; ưu tiên công trình bảo vệ tại các khu dân cư, trường học, trạm y tế, nhà máy nước, điện ở vùng rủi ro cao.
Đồng thời, ứng dụng công nghệ hiện đại: trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn, thiết bị bay không người lái, hệ thống GIS trong điều tra, giám sát và cảnh báo thiên tai.
Kinh phí thực hiện từ nhiều nguồn
Tổng kinh phí thực hiện Đề án giai đoạn 2025–2035 dự kiến 161.000 tỷ đồng, được huy động từ các nguồn: Ngân sách nhà nước (trung ương, địa phương); quỹ phòng chống thiên tai trung ương và địa phương; nguồn lồng ghép từ các chương trình, dự án khác; nguồn vốn xã hội hóa, hợp pháp trong và ngoài nước.
Đề án cũng nhấn mạnh việc xã hội hóa, đa dạng hóa nguồn lực, khuyến khích tư nhân, doanh nghiệp và tổ chức quốc tế tham gia đầu tư, nghiên cứu, chuyển giao công nghệ phục vụ công tác phòng, chống thiên tai.
Tờ trình cũng nêu rõ, UBND các tỉnh, thành phố khu vực miền Trung và miền núi phía Bắc chịu trách nhiệm trực tiếp: Điều tra, xây dựng bản đồ phân vùng nguy cơ tỷ lệ 1:10.000 cho từng xã, điểm xung yếu; chủ động bố trí tái định cư khỏi vùng không an toàn...
Đề án kỳ vọng sẽ tạo chuyển biến thực chất trong công tác phòng, chống thiên tai tại khu vực thường xuyên chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu – góp phần bảo vệ sinh mạng, tài sản người dân và thúc đẩy phát triển bền vững miền núi phía Bắc và miền Trung trong những năm tới.
Comments