Họ từng có tuổi thơ cơ cực nhưng đã vươn lên bằng nghị lực, trở thành người có tiếng nói trong xã hội, sinh viên đại học, chủ quán ăn, giám đốc công ty,... Sau khi "đổi đời", họ đã tạo công ăn việc làm, dạy nghề, giúp đỡ những người khó khăn như mình khi xưa.
Báo VietNamNet trân trọng giới thiệu tuyến bài Hành trình "đổi đời" của những đứa trẻ đánh giày. Mời bạn đọc cùng theo dõi và chia sẻ thêm về những tấm gương thành công vượt nghịch cảnh khác. Mọi bài viết xin gửi về địa chỉ: [email protected]
Bài 1: Từng đánh giày, ngủ gầm cầu Hà Nội, đôi bạn thành chủ nhà hàng pizza đông khách
Bài 2: Cậu bé sứt môi ở Thanh Hóa đổi đời kỳ diệu sau cái nắm tay của vị khách Tây xa lạ
Cậu bé đánh giày nuôi ước mơ học đại học
Anh Phúc là con trai út trong gia đình có 5 chị em ở xã Dân Hòa, Hà Nội (trước đây là xã Cao Dương, huyện Thanh Oai). Bố anh là thương binh, sức khỏe kém, cả nhà trông chờ vào công việc đồng áng, làm nón của mẹ.
Năm Phúc lên 11 tuổi, bố qua đời sau thời gian dài điều trị bệnh tiểu đường, gia đình lâm vào cảnh nợ nần, kinh tế sa sút.
"Khi ấy, gia đình tôi nợ gần 100 triệu đồng, số tiền khổng lồ. Chị gái cả đã lấy chồng nhưng kinh tế cũng khó khăn. 3 chị gái kế của tôi đều phải nghỉ học, ở nhà phụ mẹ. Tôi suýt chút nữa phải bỏ dở việc đến trường", anh Phúc kể.
Thời điểm đó, nhiều người trong làng ra trung tâm Hà Nội đánh giày. Không muốn phải nghỉ học và có thể giúp mẹ thêm đồng ra đồng vào, Phúc trốn mẹ, xách theo chiếc túi nilon đen, bên trong là hộp xi, bàn chải, ra thành phố.
Năm nào học ca chiều, Phúc dậy từ 3h, đi bộ ra đầu làng, theo xe chở khách, chở hàng vào trung tâm thành phố. 10h, anh đi xe về nhà, ăn vội cơm và chạy tới trường. Năm nào học ca sáng thì Phúc đi đánh giày buổi chiều và trở về khi tối muộn.
"Các bác tài thường không thích chở trẻ đánh giày bởi chúng tôi trả ít tiền. Để được đi xe, tôi thường tranh thủ đánh giày cho bác tài hoặc làm phụ xe, khuân vác hàng hóa, xách tải rau, thịt lợn cho hành khách", anh Phúc kể.
Mất khoảng 40 phút, chuyến xe chật chội, xóc như công nông sẽ tới khu vực chợ Phùng Khoang - Hà Đông.
Xung quanh khu đô thị Văn Quán là nơi tập trung rất nhiều quán cà phê, "thị trường tiềm năng" của những đứa trẻ đánh giày. Nhưng cũng bởi vậy, việc cạnh tranh để có khách trở nên khó khăn hơn.
Sau ít ngày làm quen, quan sát, Phúc nhận ra muốn làm gì cũng cần bí quyết. "Tôi có lợi thế là nhỏ con, gầy gò nhưng hay cười, mau miệng chào hỏi, nên khách vừa thương vừa mến. Buổi sáng, tôi thường khéo léo nhờ khách mở hàng cho 'mát vía'.
Tôi chọn tiếp cận những nhóm khách ngồi 3-4 người bởi tỉ lệ được chấp nhận cao hơn, không người này có nhu cầu thì người khác có nhu cầu. Còn nếu khách là cặp đôi thì gần như họ không bao giờ muốn đánh giày", anh Phúc kể lại "bí kíp".
Chịu khó và nhạy bén nên anh Phúc thường có thu nhập cao hơn bạn bè đánh giày cùng làng.
Giai đoạn năm 2001-2005, tình hình ma túy, trộm cắp khá phức tạp. Những đứa trẻ đánh giày thường xuyên bị chặn đường bắt nạt, cướp tiền.
"Ở thành phố thì lo sợ người ta đuổi đánh, khi về làng thì sợ mọi người kỳ thị mình đánh giày, lang thang đầu đường xó chợ. Bởi vậy, tôi hay xách túi bóng đen, không dám cầm hộp đồ nghề mỗi khi về tới làng", anh Phúc kể.
Anh Phúc nhớ nhất, khi vào cấp 3, anh chuyển địa bàn hoạt động tới khu vực Huỳnh Thúc Kháng, gần Đài Truyền hình Hà Nội. Những ngày đầu tới đây, Phúc bị nhóm đánh giày từ trước đánh cho một trận bầm dập. Về nhà, anh nằm bẹp gần một tuần.
Không đi làm thì không có tiền ăn học, Phúc lại xách đồ tới. Thấy Phúc "lì đòn", đánh không khóc, không rời đi, nhóm kia thấy "khó nhằn" nên không đánh nữa.
Công việc đánh giày vất vả là vậy nhưng nhờ đó, Phúc kiếm được tiền, phụ mẹ trang trải cuộc sống, đóng học phí. Phúc tranh thủ thời gian buổi đêm để hoàn thành bài tập về nhà. Thời phổ thông, anh vẫn giữ được danh hiệu học sinh giỏi, học sinh tiên tiến và chưa bao giờ từ bỏ ước mơ học đại học.
Sau khi tốt nghiệp THPT, hoàn cảnh không cho phép nên anh ra thành phố làm thêm, tích cóp tiền để học đại học. Ngày đi làm, đêm về ôn thi. Năm 2010, Phúc đỗ vào Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Tiền đánh giày, ngoài chi trả tiền thuê trọ, học phí, Phúc tích cóp để mua máy ảnh, máy ghi âm phục vụ ước mơ làm phóng viên.
"Năm 2010, câu chuyện từ cậu bé đánh giày thành sinh viên đại học của tôi được nhiều tờ báo chia sẻ. Đây trở thành cơ duyên để tôi tiếp cận với các anh chị phóng viên, biên tập viên. Chính các anh chị cho tôi cơ hội thực hành báo chí, viết bài cộng tác và còn được học việc tại VTV ngay khi đang là sinh viên", anh Phúc kể.
Giám đốc của "bệnh viện đặc biệt"
Cộng tác với đài truyền hình từ sớm, khi ra trường, anh Phúc không phải vật lộn tìm kiếm việc làm. Thế nhưng, cứ cuối tuần, Phúc vẫn xách hộp gỗ, rong ruổi đi đánh giày.
"Nói thực, khi đó, tôi đánh giày không chỉ vì thu nhập mà còn muốn giải tỏa bớt áp lực công việc. Tôi thấy vui khi gặp những vị khách. Tôi không thấy xấu hổ hay tự ti, chỉ thấy thích thú với công việc này", anh Phúc nói.
Qua những lần đánh giày cho khách, Phúc được tiếp xúc với nhiều đồ hiệu. Tò mò nên anh quan sát kỹ lưỡng, dần tìm hiểu thông tin, kiến thức liên quan đồ da rồi các phương thức, quy trình bảo dưỡng chúng.
Năm 2017, chàng trai quyết định xin nghỉ việc ở đài truyền hình để tập trung khởi nghiệp với dịch vụ chăm sóc đồ da. Đồng hành với anh khi đó là Chiến (SN 1996, quê Thanh Hóa), cũng là một thanh niên đánh giày có hoàn cảnh khó khăn.
Họ vay mượn được 100 triệu đồng, lập một cơ sở chăm sóc đồ da mang tên "Bệnh viện đồ da". Công việc lúc đầu là vệ sinh, chăm sóc giày dép, túi xách, áo khoác…
"Trụ sở" của hai chàng trai là căn phòng rộng chừng 8m2. Ban ngày họ chăm sóc đồ da, buổi tối thì chia nhau đi kiếm thêm tiền để vận hành "bệnh viện", lo cho gia đình. Chiến tiếp tục rong ruổi đánh giày, còn Phúc đi dạy kỹ năng dựng video.
Để tiếp cận khách hàng, Phúc tìm tới các tiệm giặt là cao cấp, xin hợp tác mảng đồ da, chia doanh thu 50-50 với họ. Nhận được mỗi đơn hàng, hai anh em đều làm rất chỉn chu, đóng gói lịch sự, ghi tên xưởng và số điện thoại. Với kinh nghiệm chụp ảnh, sản xuất video, anh Phúc tự lập fanpage quảng cáo dịch vụ.
"Khoảng nửa năm sau, chúng tôi có lượng khách ổn định hơn. Tôi và Chiến đi tìm kiếm, rủ thêm những anh em đánh giày về học việc, làm cùng nhau", anh Phúc kể.
Từ "bệnh viện" có 2 thành viên, dần dần nơi đây có tới hơn chục anh em kỹ thuật viên. Họ đều là những người có hoàn cảnh đặc biệt, phải kiếm sống từ rất sớm. Có người là trẻ mồ côi cha/mẹ, có người là nạn nhân của tệ nạn buôn người,…
Lý giải về việc lựa chọn nhân sự là những người yếu thế, anh Phúc chia sẻ: Bản thân anh từng phải lao động từ rất sớm nên anh hiểu những khó khăn cũng như rào cản đặc biệt của nhóm người này. Anh mong muốn trao cho họ một cái nghề ổn định.
"Khi tới, mọi người đều mang trong mình sự tự ti, rụt rè, thiếu niềm tin. Nhưng có lẽ, vì chung hoàn cảnh, chúng tôi nhanh chóng bắt nhịp.
Tôi và Chiến dạy nghề cho các bạn. Tới năm 2020, xưởng mở dịch vụ chăm sóc, vệ sinh, may bọc sofa. Việc kinh doanh phát triển nhanh, doanh thu tốt, anh em kỹ thuật viên có thu nhập 10-15 triệu đồng, cải thiện cuộc sống", anh Phúc nhớ lại.
Nói về cái tên "bệnh viện đồ da", anh Phúc chia sẻ, ở đây, họ không chỉ sửa chữa, chăm sóc các đồ vật làm bằng da, mà còn mong muốn "chữa lành" cho những người trẻ khó khăn, từng trải qua tổn thương.
Sau khi học nghề, các học viên có thể ở lại làm việc, về quê mở cửa hàng hoặc anh Phúc giới thiệu tới các doanh nghiệp đồ da uy tín để họ thử sức, phát triển hơn.
Gần đây, bệnh viện đồ da phối hợp cùng Hội Người khuyết tật TP Hà Nội, triển khai dự án "Tôi giỏi", đào tạo thí điểm nghề thủ công tại Hội Người khuyết tật Thanh Trì và Hội Người khuyết tật Hoàng Mai.
Những sản phẩm đầu tiên như ốp điện thoại, bao đựng kính, móc khóa, túi đeo chéo… bằng da đỏ, in hình ngôi sao vàng, giống như hình ảnh lá cờ Tổ quốc đang được khách hàng hưởng ứng.
"Dự án này, chúng tôi không nhận hỗ trợ, quyên góp từ bất cứ đơn vị nào. Chúng tôi mong muốn dạy nghề thủ công cho những người khuyết tật để họ có cơ hội tìm kiếm công việc phù hợp, tự kiếm thu nhập và thêm tự tin vào bản thân", anh Phúc chia sẻ.
Ông Trịnh Xuân Dũng, Phó chủ tịch Hội Người khuyết tật TP Hà Nội, Trưởng ban việc làm của Hội cho biết, trước khi triển khai dự án, hội đã trực tiếp đi khảo sát, tìm hiểu các thông tin về hoạt động của "bệnh viện đồ da".
Sau hơn 1 tháng triển khai chính thức, hội viên tham gia rất hào hứng, nhiệt tình. Họ không chỉ có một công việc mới mẻ, phù hợp, mang lại thu nhập mà còn tự tin giao tiếp, tham gia quay video giới thiệu sản phẩm, bán hàng online.
 |
 |
 |
 |
"Thật lòng, tôi biết ơn nghề đánh giày. Công việc này không chỉ mang tới thu nhập, giúp tôi được đi học mà còn mở ra cơ hội khởi nghiệp để tôi vững vàng về kinh tế, giúp đỡ được nhiều hơn những người có hoàn cảnh đặc biệt", anh Phúc chia sẻ.
Comments