Chia sẻ với tạp chí Business Insider, các quan chức quân sự cho hay, một số dự án đã được thử nghiệm với mục đích bảo vệ Ukraine ngay hiện tại và trang bị cho NATO công cụ mới đề phòng xung đột trong tương lai.
Với những diễn biến nhanh trong xung đột Nga – Ukraine do cả hai bên đều đẩy mạnh phát triển vũ khí và chiến thuật mới, đôi khi biện pháp ứng phó có nguy cơ trở nên lỗi thời nếu không đủ nhanh và kịp thời.
"Tốc độ diễn biến trên chiến tuyến rất cao. Do đó, bạn cần phải thích nghi rất nhanh chóng”, Chuẩn tướng Ba Lan Wojciech Ozga, chỉ huy Trung tâm đào tạo và phân tích chung NATO - Ukraine (JATEC) nhận định.
JATEC được thành lập vào tháng 2 năm nay với mục đích sử dụng các bài học kinh nghiệm từ thực tế xung đột ở Ukraine để làm cơ sở cho kế hoạch phòng thủ của NATO. Đặt trụ sở tại Bydgoszcz, Ba Lan, JATEC là nỗ lực hợp tác giữa Kiev và phương Tây nhằm tìm kiếm các giải pháp chi phí thấp chống lại những mối đe dọa từ vũ khí Nga.
Theo ông Ozga, sự hợp tác mang lại lợi ích chung, bởi NATO thiếu kinh nghiệm chiến đấu như Ukraine, trong khi Kiev không có năng lực phân tích. "Vì vậy, chúng tôi đang hỗ trợ lẫn nhau", ông Ozga nói.
Bom dẫn đường
Bộ Quốc phòng Ukraine đã yêu cầu JATEC hỗ trợ để giải quyết 2 trong số những mối đe dọa lớn nhất từ Nga. Nhiệm vụ đầu tiên là JATEC tìm ra giải pháp chống lại bom lượn, loại vũ khí cực kỳ nguy hiểm, có thể được phóng từ xa và nằm ngoài khả năng đối phó của các hệ thống phòng không.
Trong quá trình xung đột, Nga đã dùng các máy bay phóng bom lượn vào Ukraine. Trong đó, những quả bom đơn giản được trang bị bộ dụng cụ đặc biệt để biến chúng thành đạn dẫn đường chính xác. Chúng rất khó bị đánh chặn vì chỉ phát ra tín hiệu radar nhỏ, thời gian bay ngắn và quỹ đạo bay phi đạn đạo.
Nga đã sử dụng bom lượn với nhiều kích cỡ khác nhau để nhắm vào các thành phố và vị trí quân sự của Ukraine, đôi khi phóng tới hàng trăm quả trong một tuần. Theo lý thuyết, cơ hội tốt nhất của Kiev để đánh bại bom lượn, đôi khi sở hữu trọng lượng lên tới khoảng 2.700kg là bắn hạ máy bay đối phương ngay trước khi cất cánh hoặc phá hủy các kho chứa đạn dược.
Hồi tháng 3, Bộ Tư lệnh chuyển đổi đồng minh NATO và JATEC đã tổ chức hội nghị "Thử thách đổi mới", nơi các công ty trong ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine và phương Tây đã đưa ra 40 ý tưởng quốc phòng.
3 giải pháp đáng chú ý nhất gồm radar dự đoán quỹ đạo của bom, UAV đánh chặn tự động mang theo đầu đạn nổ và bức tường UAV phòng thủ cuối cùng để chống lại các loại đạn đang bay tới.
Đại tá Ukraine Valerii Vyshnivskyi, đại diện cấp cao của Kiev tại JATEC kiêm giám đốc triển khai chương trình, cho biết các giải pháp trên có thể được sử dụng riêng lẻ hoặc kết hợp và đã được thử nghiệm trong chiến đấu tại Ukraine chống lại bom lượn và UAV cảm tử Shahed.
Theo ông Vyshnivskyi, các biện pháp phòng thủ đã chứng minh là khá thành công trước UAV Shahed, nhưng cần phải cải tiến thêm để đối phó với bom lượn.
Thiếu tá Pháp Pierre Delom, điều phối viên dự án tại Bộ Tư lệnh chuyển đổi đồng minh NATO, tiết lộ NATO đang nghiên cứu để xác định chi phí của các hệ thống. Ông nói thêm, mục tiêu là mở rộng quy mô sản xuất và triển khai chúng đến Ukraine vào cuối năm nay cũng như cung cấp cho liên minh quân sự các lựa chọn phòng thủ trong tương lai.
"Chúng ta có thể rơi vào xung đột ngay ngày mai. Dù tôi hy vọng là không, nhưng điều đó vẫn có thể xảy ra", ông Delom nói. Cũng theo ông, nếu xung đột xảy ra, NATO có thể sẽ phải sử dụng các hệ thống phòng thủ đắt đỏ hơn nhiều so với giá trị của mối đe dọa đang phải đối mặt, từ đó khiến liên minh gặp phải bất lợi về chi phí.
"Do đó, chúng ta cần sản xuất hàng loạt các giải pháp có chi phí thấp. Đó chính là chìa khóa cho vấn đề”, ông Delom nhấn mạnh.
UAV cáp quang
Yêu cầu hỗ trợ thứ hai từ Bộ Quốc phòng Ukraine đối với JATEC là cách đối phó với UAV cáp quang của Nga.
UAV cáp quang đã nổi lên như mối đe dọa hàng đầu trên tiền tuyến trong năm qua. Chúng là UAV góc nhìn thứ nhất (FPV) thông thường mang kích thước nhỏ, giá rẻ và sẵn có trên thị trường, nhưng thay vì kết nối tần số vô tuyến giữa thiết bị và người điều khiển, chúng được trang bị các cuộn cáp dài và mỏng.
Ngoài khả năng duy trì liên kết ổn định giữa UAV và người điều khiển, chúng còn gần như miễn nhiễm trước các chiến thuật tác chiến điện tử. Về cơ bản, chúng là vũ khí tấn công chính xác có khả năng cơ động cao.
Hiện tại, không có biện pháp phòng thủ đáng tin cậy nào được dùng để chống lại UAV cáp quang, nhưng đôi khi binh sĩ Ukraine sẽ dùng súng ngắn để phòng thủ. Đáng nói, chi phí sản xuất một UAV cáp quang có thể chỉ tốn vài trăm USD, nhưng nó lại mang theo lượng thuốc nổ đủ lớn để gây hư hại, hoặc phá hủy xe tăng trị giá hàng triệu USD.
Vào tháng 6, Bộ Tư lệnh chuyển đổi đồng minh NATO và JATEC đã tổ chức thêm một hội nghị “Thử thách đổi mới”. Lần này, các công ty quốc phòng Ukraine và phương Tây đã nộp 162 giải pháp.
Theo NATO, các giải pháp cần có khả năng hoạt động cả ngày lẫn đêm, trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, có tầm phát hiện 500m và mang tính tiết kiệm chi phí. Ông Delom cho biết, các giải pháp chiến thắng tại hội nghị bao gồm một radar và 2 tháp pháo tự động.
Còn theo ông Vyshnivskyi, bước tiếp theo là tiến hành thử nghiệm thực địa trên lãnh thổ NATO.
Dù JATEC đang nghiên cứu các giải pháp đối phó với UAV cáp quang và bom lượn của Nga, nhưng ông Vyshnivskyi cho biết mối đe dọa lớn thứ 3 trên tiền tuyến chính là các nhóm tấn công bộ binh quy mô nhỏ. Ông nói thêm, các đơn vị Nga có tính cơ động cao nên không dễ bị phát hiện như các đội hình thiết giáp và có thể xâm nhập vào các vị trí của Ukraine nhanh chóng. Song, Ukraine hiện chưa đề nghị JATEC giúp đối phó với mối đe dọa thứ 3 này.
Comments