 |
 |
Dưới chân các pho tượng Phật trong ngôi tam bảo của chùa Long Hoa (phường Phú Mỹ, TPHCM) có một căn hầm bí mật, từng là nơi hội họp của chiến sĩ hoạt động cách mạng. Hầm bí mật này cao khoảng 1,4m, rộng 0,5m, có thể chứa 3-4 người.
Phía ngoài, cách đó khoảng 5m, bên trái chánh điện là pho tượng Phật Di Lặc lớn. Dưới nền tượng là một hầm ngầm thứ hai (cánh cửa xanh).
Hầm có hai vách ngăn chia thành ba khoang nhỏ, cũng từng là nơi trú ẩn trong thời chiến. Hầm này hiện được cải tạo, không còn nguyên trạng.
Theo Thượng tọa Thích Hoằng Ninh, ủy viên Ban trị sự, Giáo hội Phật giáo TPHCM, thời điểm phong trào cách mạng bị đàn áp, Hòa thượng Thích Đức Long - trụ trì đầu tiên của chùa Long Hoa cùng các chiến sĩ đã đào hai hầm bí mật trong khuôn viên chùa để làm nơi họp, ẩn nấp. Các hoạt động được ngụy trang khéo léo, đan cài vào nghi lễ tôn giáo nhằm tránh bị phát hiện.
 |
 |
Phía trước hai căn hầm vẫn được giữ cho tới ngày nay. Những hầm bí mật được đào ngay dưới chân tượng Phật, cửa hầm giấu sau những ô đựng nhang, được che bằng tủ gỗ hoặc khung thờ. Không gian nhỏ bên trong đủ để vài người chui xuống ngồi thu mình trong im lặng, đề phòng các đợt truy quét.
Chùa Long Hoa, còn gọi là Long Hoa Cổ Tự, được hình thành trước năm 1902, lúc đầu chỉ là một am nhỏ giữa vùng đất hoang sơ thuộc Nhà Bè xưa. Trải qua nhiều lần trùng tu, ngôi chùa hiện có tuổi đời hơn 120 năm, với kết cấu đơn sơ bằng tường gạch, mái tôn, kiến trúc giống nhà dân, phù hợp bối cảnh hoạt động bí mật trong kháng chiến.
Thời điểm đó, Nhà Bè còn là vùng sông nước, phương tiện di chuyển chủ yếu bằng ghe xuồng. Chùa Long Hoa nằm sâu trong khu dân cư nên kín đáo, thuận tiện cho cán bộ cách mạng ra vào. Nhìn từ bên ngoài, ít ai ngờ nơi đây từng là điểm cất giấu người và tài liệu hoạt động bí mật.
Năm 1957, chùa được trùng tu quy mô lớn, nhưng vẫn giữ lối kiến trúc thấp, đơn giản như nhà ở để tránh sự chú ý. Sau năm 1978, khi Hòa thượng Đức Long viên tịch, chùa không có trụ trì trong thời gian dài, dẫn đến xuống cấp.
Đến năm 1986, chùa được giao cho Giáo hội Phật giáo huyện Nhà Bè quản lý và Hòa thượng Thích Viên Giác tiếp nhận và cho trùng tu toàn bộ, đồng thời mở rộng chánh điện, sân vườn, và xây dựng khu nuôi dạy trẻ mồ côi. Năm 1997, chùa Long Hoa được mở rộng hơn.
 |
 |
Khu chánh điện mới của chùa Long Hoa
Hiện nay, chùa Long Hoa tọa lạc trên khu đất rộng hơn 11.000m², là nơi sinh hoạt tín ngưỡng của người dân địa phương, đồng thời là địa chỉ đỏ lưu giữ dấu tích lịch sử. Hai hầm bí mật vẫn được bảo tồn, mô phỏng gần nguyên trạng để phục vụ khách tham quan, tìm hiểu.
Năm 2023, chùa được UBND TP HCM xếp hạng Di tích lịch sử cấp thành phố, ghi nhận vai trò đặc biệt của một ngôi chùa hơn 120 năm tuổi trong hành trình bảo vệ và gìn giữ lực lượng cách mạng giữa lòng đô thị Sài Gòn xưa.
Comments